Faz Koruma Röleleri
Bir başka AG koruma röleleri olan Faz Koruma, Faz Sırası ve Gerilim Koruma röleleri motorların ve diğer 3 fazlı cihazların korunmasında kullanılır. Bu cihazlar faz yokluğu, faz sırası tersliği ve gerilim dengesizliği gibi durumlarda yükün ya da tesisin korunmasını sağlamak için kullanılmaktadır.
1- Faz Koruma (Faz Yokluğu) Rölesi:
Faz koruma röleleri 3 fazlı sistemlerde bir veya birden fazla fazın kesimesi ya da fazlar arasında dengesizlik oluşması sonucu çalışan rölelerdir. Bir ya da birden fazla faz kaybında yükün tek ya da iki sargıya binmesini engelleyip motor sargılarının yanmasını önlemek için kullanılır. Ayrıca 3 fazlı trafolarda ve 3 fazlı doğrultma sistemlerinde de kullanılmaktadır. Faz koruma rölelerin yalnızca gerilimi kontrol ettiği ve üzerinden akım geçmediği için güç terminallerine gerek duyulmaz.
Genelde fazlar arasındaki gerilim seviyelerinin, %20 seviyesini aştığı durumlarda koruma sağlar. 3 adet faz girişi, bir adet nötr girişi ve bir açık bir kapalı olmak üzere iki adet kontağı mevcuttur. Arıza durumunda kapalı kontak açılıp, açık kontak kapanarak, kontaklar konum değiştirmektedir. Bazı modellerde fazlar arası asimetrik fark ve arızaya müdahale süreleri de ayarlanabilmektedir.
2- Faz Sırası Rölesi:
Faz sırası rölesi fazlar arasındaki açı farkını kontrol ederek çalışmaktadır.
Bilindiği üzere faz 3 fazlı motorlarda büyük öneme sahiptir. Çünkü fazların sırası doğru olmadığı taktirde motor yönü değişmektedir. Bu durum ise sanayi makinelerinde büyük önem taşımaktadır. Çünkü istem dışında ters yönde dönecek bir motor, can kaybına yol açabilir. Bu durumlarda faz sırası rölesi sanayi tesislerinde hayati önem taşımaktadır.
Faz sırası röleleri de 3 adet faz bağlantısı, bir adet nötr bağlantısı ve bir açık, bir kapalı olmak üzere 2 kontak bulunur. Arıza durumunda kontakları konum değiştirmektedir.
Faz sırası röleleri faz, faz koruma rölelerinin de görevini yapabilir ancak dönüş yönünün önem taşımadığı motorlarda kullanımı gereksizdir.
3- Gerilim Koruma Röleleri:
Gerilim koruma röleleri besleme geriliminin belirlenen aralıkta olması durumunda çalışmaya izin veren, belirlenen aralıktan düşük ya da yüksek olması durumunda ise bağlı olduğu yükü kumanda devresi üzerinden korumaya alan rölelerdir.
Gerilim koruma röleleri ayrıca faz yokluğu durumunda da koruma yapabilir. Gerilim koruma röleleri daha çok jeneratör transfer sistemlerinde faz hatalarını sezmek için kullanılmaktadır.