Kaçak Akım Koruma Röleleri

Kaçak akım rölelerine hepimiz artık sigortalar kadar aşinayız. Bilindiği üzere sigortalar tesisat koruması için kullanılmaktadır. Kaçak akım röleleri ise sigortaların aksine can güvenliği amacıyla kullanılmaktadır.

Kaçak akım röleleri kısadevre koruması sağlamazlar. Yani bir kaçak akım rölesini sigorta yerine kullanamayız. Eğer kaçak akım rölesi üzerinden geçen akım, kontak dayanımı seviyesini aşıp maksimum seviyeye çıksa dahi, kontaklar patlayıncaya kadar akım geçişine izin verecektir.

Kaçak akım rölelerinin asıl amacı tesisat içerisinde kaybolan akımı algılayıp devreyi açmasıdır. Bu çalışma şekli daha sonra inceleyeceğimiz diferansiyel röleler ile aynıdır. Ev tesisatında 30mA seviyesinde kaçak akım koruma rölesi kullanılır. Eğer tesisata 1000 mA akım girmişse, o akımın en az 970 mA kadarı nört ucundan geri dönmek zorundadır ki tesisat güvenli bir şekilde çalışsın.

Diyelim ki 3A akım çeken bir elektrikli ocak var. Biz bu ocağı çalıştırdık ve ocak gövdeye kaçak yapıyor. Biz bu ocağa dokunduğumuzda, 30 mA akım bizim üzerimizden toprağa ulaştı ve nötr ucuna 2,96 A akım geri döndü. Eğer tesisatımızda kaçak akım rölesi var ise, röle bu akımı algılayıp, daha henüz biz çarpılmadan devreyi açacak ve akım geçişini kesecektir.

Şekilde görüldüğü üzere 30mA seviyesini aşan bir kaçak olduğunda, kaçak akım rölesi devreyi açmaktadır. Yani fazdan giren akım ile nötrden çıkan akım arasında maksimum 30mA farka izin verir.

If – In < 30mA

Tabi bu 30mA değerindeki kaçak akım koruma röleleri insan hayatı güvenliği için evlerde kullanılmaktadır.

Aşağıdaki tabloda elektrik akımının insan vücuduna etkisi verilmiştir.

Kaçak akım koruma rölelerinin 300mA olanları da mevcuttur. Bunlar daha çok sanayii de kullanılmaktadır. 1 ve 3 fazlı çeşitleri mevcuttur. 300 mA seviyesindeki kaçak akım rölelerine “yangın koruma rölesi” de denilmektedir.

Aşağıda kaçak akım koruma röleleri fiziksel görünümü verilmiştir.